TÜİK verileri ne kadar güvenilir?
Sendikamız BES/AR tarafından, anket çalışmasıyla yürüttüğümüz Şubat/2022 dönemine ilişkin Kamu Emekçileri Enflasyon Sepeti araştırmamızın sonuçları, 4 Mart 2022 Cuma günü Genel Merkezimizde düzenlediğimiz basın toplantısında kamuoyuyla paylaşıldı.
Genel Sekreterimiz Aziz Özkan ve Merkez Kadın Sekreterimiz Neslihan Kırmızıgül’ün katılımıyla gerçekleştirdiğimiz basın toplantısında; TÜİK’in yayınladığı rakamların kamu emekçileri açısından güvenilir olmadığını bir kez daha ifade ettik.
Genel Sekreterimiz Aziz Özkan tarafından yapılan açıklama aşağıdadır:
DEĞERLİ HALKIMIZ,
DEĞERLİ BASIN EMEKÇİLERİ,
SAYGIDEĞER KAMU EMEKÇİLERİ,
Başkanını değiştiren TÜİK Enflasyon sepetini ve ağırlıklarını değiştiremediğini geçen ayki Basın açıklamamızda vurgulamıştık.
Bazı özel araştırma şirketlerine göre de halkın %79’u resmi enflasyon rakamına inanmıyor demiştik ve asgari ücretli, mevsimlik işçiler, ev içi emeği görünmeyen kadınlar, barınamayan üniversite öğrencileri, işçiler, işsizler, emeklilikte yaşa takılanlar, emekliler ile biz Kamu Emekçilerinin, yani %99’un enflasyonu ile TÜİK’in enflasyon hesaplarının uyuşmadığını bir yıldır sürekli vurguluyoruz.
Değerli Basın Emekçileri,
Genel merkezi Voorburg, Hollanda’da bulunan kısa adı ISI olan Uluslararası İstatistik Enstitüsü, profesyonel bir istatistikçiler birliğidir. 1853’ten beri uluslararası istatistik kongreleri yapan Enstitü resmi olarak 1885 yılında kurulmuştur. Kar amacı gütmeyen, hükümet dışı bir kuruluş olan Enstitünün 100’den fazla ülkeden akademi ve özel sektörden yaklaşık, 4500’den fazla seçilmiş üyesi bulunmaktadır.
ISI, yedi Derneği ve organizasyon üyeleri olan uluslararası istatistik topluluğu ve Uluslararası Resmi İstatistikler Birliği (IAOS) ile birlikte, 11 Şubat 2022 tarihinde; “yüksek enflasyon oranlarının yaşandığı bir dönemde (TÜİK) başkanının görevden alınmasını, resmi istatistiklerin üretilmesine siyasi müdahale olarak gördüğünü ve derin endişe duyduğunu, TÜİK’in uluslararası standartları tam olarak karşılayan nesnel istatistikler sağlayabileceğine dair güvence vermesini” beklediğini belirten bir resmi açıklama yapmıştı. Bu durum Cumhuriyet tarihinde bir ilktir.
TÜİK özerk, hükümetten bağımsız bir Kurum olmadığı sürece verilerin güvenirliği tartışılmaya devam edecektir.
TÜİK’in özerk yapısı;
- 7 kişilik yönetim kurulu ile yönetilmeli,
- Bu yönetim kurulu da; İstatistik konusunda eğitim veren üniversite mezunu 1 TÜİK’te en az 5 yıl çalışmış olmak koşuluyla Meclisin ortaklaşarak önereceği kamu görevlisi, 1 Üniversiteden Prof., 1 memur sendikası üyesi, 1 işçi sendikası, 1 işveren temsilcisi, 1 dernek temsilcisi, en çok satan gazetenin ekonomi yazarlarından adayların bağımsız kurullar tarafından yapılacak seçimle oluşturulmalı,
- Yönetim kurulu kendi aralarında görev dağılımı yaparak Yönetim Kurulu Başkanını ise TÜİK Emekçileri seçmeli,
- Türkiye İstatistik Yasası ayrı, TÜİK’in kuruluş ve görevleri yasası ayrı olmak üzere yeniden düzenlenmeli,
- TÜİK’te Daire ve Grup Başkanlarının atamaları tarafsız bir sınav kurulu tarafından yapılacak ve sonuçları değerlendirilecek 5 aşamalı (bilim sınavı, siyasi iktidar yararına değil toplum yararına, nesnel olacak şekilde astları ile üstlerince en çok oyu alan ve gelecek görev süresince yapacakları projelerden oluşan) sınavlardan geçerek belirlenmeli,
- TÜİK Yönetim Kurulu ile Daire ve Grup Başkanları 5 yıllığına seçilmeli,
biçiminde kurulmadıkça, TÜİK, ülkemizde ve tüm dünyada gerçek dışı verileri yayınlayan kurum olarak anılmaya devam edecektir.
Her nasıl olmuşsa dolar kuru 2020 Ocak’ta 5,92 TL, 2021 Ocak’ta 7,49 ve 2022 Ocak’ta 13,80 olmuş ve son üç yılda TL’deki değer kaybı %233,11 olmuşken, TÜİK’e göre, Kişi başına GSYH, 2019 yılında 9 bin 213 dolar, 2020 yılında 8 bin 597 dolar, 2021 yılında 9 539 olarak hesaplanmış, yani TÜİK’e göre 2019 yılından 2021 yılında dolar bazında %3,54 zenginleşmişiz. Bu rakamlarının gerçek olup olmadığının takdirini kamuoyuna bırakıyoruz.
Değerli Basın Emekçileri
Resmi enflasyon her ne kadar aylık %4,81 ve yıllık ta %54,44 çıkmış olsa da gerçeği yansıtmadığını bir kez daha tüm kamuoyuna duyuruyoruz.
Bağımsız akademisyenlerce (Enag) hesaplanan enflasyon rakamlarına göre aylık %5,44 yıllık ise %123,80 artış olmuştur.
BES-AR olarak yaptığımız anket çalışmasının sonucu Kamu Emekçilerinin Enflasyon Sepeti Araştırması’na göre Şubat ayı aylık Genel Enflasyon rakamı %6,00 yıllık ise %83,03 çıktığını, Gıda Enflasyonu ise aylık %9,20 yıllık ise %104,41 olduğunu buradan kamuoyuna ilan ediyoruz.
Bir yıldır, BES olarak diyoruz ki; ömrü hayatımızda bir kez satın aldığımız fiyatı yüksek olması nedeniyle ağırlığı yüksek olan ürünlerin Kamu Emekçilerinin enflasyon hesabına tüketim sıklıkları da dikkate alınarak dahil edilsin.
TÜİK Enflasyon sepetinde ve BES sepetinde yer alan en ağırlıklı ilk 20 maddeyi karşılaştırdığımızda TÜİK sepetinde ilk sırada Otomobil varken Kamu Emekçilerinin enflasyon sepetinde temel tüketim maddesi ekmek var. Ayrıca mücevher, cep telefonu ve oturma odası takımı TÜİK sepetinde ilk sıralardayken bizde çok daha alt sıralarda yer aldığını buradan kamuoyu ile paylaşıyoruz.
Değerli Halkımız,
Elektrik ve doğalgaz zamlarının yanı sıra her gün akaryakıta yapılan zamların peşi sıra tüm tüketim maddelerin de görülen fahiş fiyat artışları biz Kamu Emekçileri ve emeklileri günden güne yoksullaştırdığını sizlerin aracılığı ile kamuoyuna duyurmak için Kamu Emekçilerinin Enflasyon Sepeti Araştırması’nı güncelledik.
Şimdi sizlere araştırmamızdan bazı sonuçlar sunacağım.
TÜİK’e göre gıda, ulaştırma, konut, ev eşyası, lokanta harcama grupları en ağırlıklı 5 grup iken Kamu Emekçileri yani BES’e göre en ağırlıklı harcama grupları ise, gıda, konut, haberleşme, lokanta ve ulaştırma gruplarıdır.
BES-AR olarak yaptığımız çalışmanın sonucunu Kamu Emekçilerinin Enflasyon Sepeti Araştırması’na göre; bu 5 harcama grubu üzerinden sizlerle paylaşacağız.
2022 yılında TÜFE’de kapsanan 12 Ana harcama grubu içerisinde Gıda ve Alkolsüz İçecekler harcama grubunda kapsanan maddelerin %44,91’ini tüketmiyoruz. Tüketmediğimiz bu maddelerin ağırlıkları toplamı ise 5,81 yani; TÜİK’e göre 25,32 olan gıda grubunun ağırlıkları önerimize göre tüketim sıklığımızdaki maddelerden oluşsaydı Emekçilerin enflasyon sepetinde, bebek maması, kağıtlı şeker, hazır çorbalar, kakaolu toz içecekler, hazır et yemekleri, salam, soğuk çay, hazır sütlü tatlılar, sosis, konserveler, tahıl gevreği, margarin, baklava ve cipsler gibi daha bir çok ürün olmayacaktı.
Değerli Basın Emekçileri
Kamu Emekçilerinin %77,57’si Ekmek, Çay, Yumurta, Kuru Soğan, Patates, Makarna, Tuz, Zeytin, Bulgur, Salça gibi temel gıda ürünlerini günlük ve aylık tükettiğini söylüyor yani TÜİK tüketim sıklıklarımızı dikkate alsa bu gibi gıda maddelerinin ağırlıkları daha yüksek olacaktı ve enflasyon bizim hissettiğimize yakın çıkacaktı. Örneğin TÜİK gıda sepetinde 128 madde içerisinde Baklava ağırlık sıralamasında 18. sırada değil, bir yıldan daha uzun sürede tükettiğimiz ürünlerden olacak ve ağırlığı belki de 89. sırada olacaktı.
Değerli Basın Emekçileri
Kamu Emekçilerinin %59,62’si Konut grubundaki ürünlerin birçoğunu tüketmemektedir. Konut harcama grubu bize göre 2. sıradaki en ağırlıklı harcama grubuyken, TÜİK’e göre Ulaştırmadan sonra 3. sırada gelmektedir. Çünkü Ulaştırma grubunda ömrü hayatımızda bir kez satın aldığımız Otomobil en pahalı tüketim malı olduğu için ulaştırmanın ağırlığını arttırmıştır.
Kamu emekçileri Pencere (PVC), Badana ve Boya Malzemeleri, Doğalgaz Abonman Ücreti, Yer ve Duvar Döşemesi tüketim malzemelerine bir yıldan daha uzun sürede harcama yapıyorken, Elektrik Ücreti, Su Faturası, Doğalgaz Ücreti, Kiraya her ay ödeme yapıyoruz. Bu durum da ağırlık sıralamasını değiştirmektedir. TÜİK için ilk 10 madde içerisine kömür ve plastik pencere yaptırma harcamaları girerken biz Kamu emekçileri için Tüp gaz daha önemli tüketim maddelerinden olmaktadır.
TÜİK Pencere (PVC), Badana ve Boya Malzemeleri, Doğalgaz Abonman Ücreti, Yer ve Duvar Döşemesi tüketim malzemelerinin fiyatlarını her ay enflasyon hesaplamasına katarken Emekçilerin her ay ödeme yaptığı Elektrik, Su, Doğalgaz ve Kiranın ağırlıkları düşüyor. Ancak tüketim sıklıkları dikkate alınsaydı, enflasyon rakamları bizim hissettiğimiz rakamlara yakın çıkacaktı.
Değerli Basın Emekçileri
Ulaştırma grubunda ise Kamu Emekçileri %62,73’ü tüketmediğimiz ürenlerin olduğunu söylüyor. Özellikle katılımcıların %80’i Motorsiklet, Araba Kiralama, Sürücü Eğitim Kursu, Şehirlerarası Tren, Banliyo, Vapur, Bisiklet ve Servis ücreti ödemediğini söylüyor.
Otomobili ömrü hayatında bir kez satın alan Kamu Emekçisi, bir yıldan daha uzun sürede nakliye ücreti, uçak bileti ücreti öderken, kamu emekçilerinin %33,68’lik bir kısmı ise yılda bir kez köprü geçiş ücreti, araç yedek parça ve ekipmanları, otoban geçiş ücreti, araba ile ilgili, temizlik ve bakım ürünleri, motor yağları, araçların tamirine ve bakımına ödenen ücretler ile kargo gönderme ücreti, ödediklerini belirtmektedirler.
Lokanta ve oteller harcama grubunda kapsanan maddelerin %44,73’ünü Kamu Emekçileri tüketmediklerini beyan ediyorlar. Kamu Emekçilerinin %89,79’u çocuklarının eğitimi için kamusal bir hak olan barınma hakkından faydalanamıyor, gelirleri yetmediği için de özel yurtları tercih edemiyor.
Ayrıca dışarda yemek yiyecek kadar gelirleri olmadığı için Kamu Emekçilerinin %11,76’sı Otel Ücreti, Burgerler, Pizzalar, Alkollü İçkiler için bir yıldan daha uzun dönemde harcama yapabildiklerini beyan etmektedirler.
Değerli Basın Emekçileri
Kamu Emekçileri %32,60’ı Haberleşme grubundaki bazı ürünlerin tüketmediklerini beyan etmişlerdir.
Ancak cep telefonu, telefon aboneliğine ilişkin hizmetler ve telefon onarım ücreti gibi ürünleri bir yıldan daha uzun sürede satın alırlarken, koli gönderme ücreti, telefon yedek parçaları gibi ürünleri ise yılda bir kez satın aldıklarını belirtmişlerdir.
Değerli Basın Emekçileri,
Tüm bunlar bize neyi anlatıyor? 5-10 yılda bir satın aldığımız ve TÜİK TÜFE’de en ağırlıklı maddeler arasında sıralanan cep telefonu satın alma otel ücreti, nakliye ücreti, uçak bileti ücreti, pencere (pvc), badana ve boya malzemeleri, doğalgaz abonman ücreti, yer ve duvar döşemesi gibi daha birçok ürün her ay tüketilmediği halde Enflasyon hesabına dahil edilerek halkın enflasyonun olduğundan düşük gösterilmektedir.
Halbuki, bir yıldır önerdiğimiz gibi tüketim sıklıkları da dikkate alınarak bir enflasyon oranı hesaplansa, hem bizim için daha gerçekçi bir rakamı göreceğiz. Hem de Asgari ücretli, Mevsimlik işçiler, Emekliler yani biz Kamu Emekçilerinin, yoksulların ücret artışları insanca yaşamaya yetecek bir oranda belirlenecektir.
2021 yılı Kasım ayında TÜİK’e bir yazı yazarak Hanehalkı Bütçe Anketi aracılığıyla elde edilen madde düzeyinde harcama değerlerinin tarafımıza verilmesini istemiştik. Ancak TÜİK cevap yazısında, hiçbir gerekçe belirtmeden madde ayrıntısında harcama değerlerinin paylaşılamayacağını bildirmiştir.
Aracılığınızla buradan bir kez daha TÜİK’e ve Bilim Camiasına sesleniyoruz;
Gelin birlikte çalışalım ve kamu emekçilerinin tüketim sıklığını da dikkate alan “emekçiler için tüfe” hesaplansın!
Diğer bir çağrımızda “siyasi iktidar” ile birlikte Büro Emekçileri adına %5’lik satış sözleşmesi zammına imza atan “yetkili sendika”ya ve ortağına;
Sizleri; Büro Emekçilerinin grev hakkı olan bir toplu sözleşme masası kurulması ve gerçek enflasyon rakamlarını esas alan bir ek zam almasını sağlayacak, üretimden gelen gücümüz, iş bırakma (grev) dahil olmak üzere işyerlerinde, sokakta meydanlarda mücadele etmeye çağırıyoruz.
MERKEZ YÖNETİM KURULU
Not: BES/AR: Ocak ayı BES/TÜFE Sonuçlarına sitemizin BES/AR bölümünden ulaşabilirsiniz.
