Türkiye’nin gündeminde enflasyon, özellikle de gıda enflasyonu ilk sırada kalmaya devam ediyor. Yükselen fiyatların 31 Mart’ta yapılacak seçimlerde seçmen tercihlerini etkileyeceği yaygın bir kanı. Bunun farkında olan AKP rejimi seçim sandığına dönük palyatif önlemler deniyor. Bunlardan sonuncusu olan, Ankara ve İstanbul’a kurulan “tanzim satış çadırları” ile sübvansiyonlu sebze-meyve satışıyla seçmen etkilenmeye çalışılıyor. Gıda enflasyonunun temelinde yatan üretimsizliğin üstünü örten ve aracıları “şeytanlaştıran” bu hamlenin ne kadar işe yaradığını seçim sonuçları gösterecek gibi.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı enflasyon verilerine göre
[
bir ayda yüzde 30, yıllık olarak da yüzde 64 arttı.
Kuşkusuz, gıda enflasyonundaki artış tek başına ocak ayındaki afetle açıklanamaz. Yıllardan beri tarımda, hayvancılıkta biriken ve
[
2018 son çeyrekte (ekim-aralık) gıda sanayiinde küçülmenin yüzde 6,7’yi bulduğu, içecekte üretimin artmadığı izleniyor. Tekstil sanayiinde son çeyrek küçülmesi yüzde 5,6 iken giyimde küçülmenin yüzde 2,3’ü, deride yüzde 7,3’ü bulduğu görülüyor.
Bunlar arasında tarımdan doğrudan etkilenen daha çok gıda ve içecek sanayisidir. Türkiye’de
[
paya sahip.
Tarımla birlikte gıda sektörü, Türkiye’nin net ihracatçı olma iddiasındaki sayılı alt sektörlerinden de biri. 2010-2017 yılları arasında bitkisel ve hayvansal üretim ile gıda ve içecek sektörlerinin ihracatı
[
verilerine göre toplam kredilerin yüzde 4’ünü kullanan gıda-içecek sanayisinde kredilerin yüzde 6’sının geri dönmeme riski var. Tarım ise toplam kredi havuzundan yüzde 5 pay aldı ve riske giren kredi tutarı toplam kredi borcunun yüzde 4,5’i dolayında. Tüm sektörlerde şirketlerin toplam batık kredi oranı 2018 sonunda yüzde 4. 4 olarak açıklanırken tarım ve gıda sanayisinde bu oranın daha yüksek olması dikkat çekici.
Sektörde faaliyet gösteren firmalardan bazıları konkordato, giderek iflas kulvarına girdiler. Bunlardan kanatlı eti ve yumurta üretimi yapan Keskinoğlu 2018 yılı haziran ayında, süt ve süt ürünleri alanında faaliyet gösteren Yörsan Gıda 2018 yılı ekim ayında, balık yetiştiriciliği ve yem üretimi alanında faaliyet gösteren Agromey Gıda 2018 yılı aralık ayında, besi ve süt hayvancılığı yapan Saray Tarım ise 2018 yılı kasım ayında konkordato talebinde bulundu.
2018’in ikinci yarısında yaşanan döviz krizi, birçok sektörde olduğu gibi tarımı da çok olumsuz
etkiledi. çiftçi, sanayinin ürettiği gübre, mazot, ilaç gibi günlük veya dönemsel ihtiyacı olan girdileri bile almakta zorlanırken traktör alması da zorlaştı.
Bu nedenle traktör üreten firmalar da ciddi sıkıntılar içine girdi. Türkiye Tarım Alet ve Makineleri İmalatçıları Birliği, traktör üretim ve satışlarında sert düşüşler olduğunu bildirdi. Satılan traktör sayısı 2018’de
[
