Hükümetin Şişecam işçilerinin grevini 8. gününde “genel sağlık ve milli güvenlik” gibi akıl ve hukuk dışı gerekçelerle ertelemesinin ardından söylenecek pek söz yok. Grev ertelemenin asıl nedeninin hükümetin büyük sermaye gruplarını işçiye karşı koruyup kollama arzusu olduğu açık.
Grev evrensel bir haktır ama Türkiye’de yoktur. Türkiye’de grev hakkı hükümetin iki dudağı arasındadır. İşçiler, yarım yüzyıl sonra yeniden grev hakkını kazanma mücadelesi ile yüz yüzdedir.
Bu grev yasağı işçilerin karşılaştığı ilk yasak ve saldırı değildir. Bu yasak, yüzyıllık grev ve sendikaya düşman zihniyetin yeni bir tezahürüdür. Ancak önceki yasaklar nasıl berhava olmuşsa, 2000’li yılların yasakları da öyle yok olup gidecektir. Lafı uzatmadan, son yüzyılda Türkiye’de egemenlerin grev ve sendika hakkına yönelik demagoji ve saldırılarından bir demet sunalım:
Dahiliye Nazırı Ferid Paşa (1909):”Mücerrebdir sınanmıştır, şimdiye kadar nerde sendika teşekkül etmiş ise, orada daimi surette sermaye aleyhinde bir esas teşekkül etmiştir. (…) Onun için, burada sermayedaranı daimi surette tehdit altında bulunduracak sendikaların teşkili muzırdır. Muzır olduğundan dolayı Hükümet teşkiline mani olmuştur. (…) Onların teşekkül etmesi (…) üzerine, sermaye sahipleri büyük tehdit altına alınmıştır. Biz ise sermayeye muhtacız ve ona muhtaç olduğumuz bir zamanda, sermayeyi tazyik altına almak caiz değildir. (…) Şimdiki halde sendikanın teşkiline lüzum yoktur. Ne vakit oraya gelirsek, o vakit tetkik olunur. Memleketin ahval-i maliye ve iktisadiyyesi terakki ederse, sendika lâzım mıdır, değil midir? O vakit bahsedilir (alkış). Şimdiki halde hiç lüzum yoktur”
Dahiliye Nazırı Ferid Paşanın Tatil-i Eşgal Kanunun Meclis-i Mebusan görüşmeleri sırasında yaptığı konuşmadan (1909):
***
çalışma Bakanlığı (CHP) Müsteşarı Fuat Erciyes (1950):”Grev isteyen işçinin Türklüğünden şüphe ederim”
***
çalışma Bakanı (DP) Mümtaz Tarhan, TBMM (1956):”Grev yapmak için önce gelişmiş bir sanayiye sahip olmak gerekir, sanayimiz daha bebek halinde idi. Bu sanayiyi daha bebek halinde öldüremezdik”
***
Bakanlar Kurulu (Demirel) Kararı (1970):”Türkiye Gıda Sanayii İşçileri Sendikasına bağlı İstanbul’da Ayvansaray, Hasköy, Sütlüce, Beşiktaş, Balat ve Yenipakun olmak üzere 6 değirmende 8 Nisan 1970 tarihinden itibaren uygulanmasına başlanmış bulunan grevin, memleket sağlığı ve güvenliği ile son derece yakından ilgili olması bakımından Milli Güvenliğimizi bozucu nitelikte görülmesi sebebiyle 30 gün geciktirilmesi; Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinin uygun mütalâası üzerine, 15/7/1963 tarih ve 275 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre, Bakanlar Kurulunca 9/4/1970 tarihinde kararlaştırılmıştır”11 Nisan 1970 tarih ve 13469 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7/458 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
***
Milli Güvenlik Konseyi Kararı No 3 (14 Eylül 1980):”Tüm grev ve lokavtlar ikinci bir karara kadar ertelenmiştir. “Kenan EVREN Orgeneral, Devlet Başkanı Genelkurmay ve Milli Güvenlik Konseyi Başkanı
***
TBMM Dışişleri Komisyonu Raporu (2006): “Toplu pazarlık hakkı ve bu hakkın kullanımı konusunda hükümler içeren bu madde ile ilgili olarak, ülkemizin içinde bulunduğu sosyo-ekonomik şartlar dikkate alınmış ve konulan çekince gerekçelerinin sendika, toplu sözleşme grev hakkına ilişkin 5 ve 6. Maddelere konan çekinceler geçerliliğini koruduğu kanaatine varılmıştır”
(Gözden Geçirilmiş) Avrupa Sosyal Şartının Onaylanma-sının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Sağlık, Aile, çalışma ve Sosyal İşler ile Dışişleri Komisyonları Raporları (1/968)
***
Bakanlar Kurulu (Erdoğan) Kararı (2014):Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları Anonim Şirketine bağlı işyerlerinde Kristal-İş Sendikası tarafından uygulanmakta olan grevin, genel sağlığı ve millî güvenliği bozucu nitelikte görüldüğünden 60 gün süreyle ertelenmesi; 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Kanunun 63 üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 25/6/2014 tarihinde kararlaştırılmıştır. Karar Sayısı : 2014/6524, Resmi Gazete, 27 Haziran 2014
***
100 yılın özeti: Sevgili Hocam Ahmet Makal’ın ifadesiyle “sendikasız, grevsiz kaynaşmış bir kitleyiz. “
03. 07. 2014 – BİRGÜN
