Yukarıdaki başlığı biraz açalım. Bu yıl, yani 2013’in ilk 10 ayında 1017 işçi iş kazasında yaşamını yitirdi, daha açık bir ifadeyle iş cinayetlerine kurban gitti. Öte yandan AKP Hükümeti’nin 2014 Yılı Programı’nda da belirtildiği gibi işverenlerin iş kazası ile ilgili ödediği pim oranları düşürüldü.
Önce 2014 Yılı Programı’ndan söz edelim. Programda, 19 Ocak 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 6385 sayılı yasayla 1 Eylül 2013 tarihinden itibaren kısa vadeli sigorta prim oranlarının düşürüldüğü belirtildi.
Bu durumda, daha önce işin tehlikeli sınıfına göre işverenlerce yüzde 6.5 oranına kadar ödenen iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi, yüzde 2’ye düşürülmüş oldu. Yani, tehlikeli işlerde işçi çalıştıran işverenlere daha az prim ödeme olanağı sağlandı.
Peki işverenlere iş kazası primleriyle ilgili bu avantaj sağlanırken ölümlü iş kazaları ne oldu? İstanbul İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin tespitlerine göre, 2013’ün ilk 10 ayında 1017 işçi yaşamını yitirdi. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin “Ekim 2013 İş Cinayetleri Raporu”na göre, bu ölümlü iş kazalarının ağırlıklı olarak inşaat, taşımacılık, tarım, tekstil, ticaret ve büro işkollarında meydana geldiği belirtildi.
Raporda, son olarak 20 Ekim’de Soma’da bir maden ocağında yangınla birlikte oluşan göçük sonucu yaşamını kaybeden işçiye atıf yapılarak bunun bir iş cinayeti olduğu, Çalışma Bakanı Faruk Çelik’in de bu tür işçi ölümlerine artık iş kazası demekten vazgeçmesi istendi.
Yine bu iş cinayeti ile ilgili olarak CHP Manisa Milletvekili Sakine Öz, işveren konumundaki Uyar Madencilik Şirketi’nin iş kazası sonrasında maden ocağını kapatıp 800 işçiyi kapı önüne koymasını bir soru önergesiyle TBMM’ye taşıdı.
Öte yandan Uluslararası İşçi Derneği (UİD-DER), yaptığı basın açıklamasıyla 100 bini aşkın imzayı TBMM’ye ileteceğini bildirdi. UİD-DER’in açıklamasında, “İş kazaları kader değildir, işçi ölümlerini durduralım” sloganıyla yürütülen kampanya sonucu 100 bini aşkın imza toplandığı ve 21 Kasım’da Meclis’te emekten yana milletvekilleriyle bir basın toplantısı düzenleyecekleri belirtildi.
Derneğin açıklamasında, son 10 yılda 11 bini aşkın işçinin yaşamını yitirdiği hatırlatılarak Türkiye’nin iş kazalarında Avrupa’da birinci, dünyada da üçüncü sırada yer aldığı vurgulandı. UİD-DER’in açıklamasında şu ilginç tespit de yer aldı: “İş kazası geçiren işçiler, SGK’ya bağlı kamu hastanelerine değil, özel hastanelere götürülmektedir. İşverenin isteği üzerine bu özel hastaneler iş kazası geçiren işçi hakkında rapor tutmamaktadır. Rapor tutulmasını isteyen işçi, işten atılmakla tehdit edilmekte ve böylece gerçeklerin üzeri örtülmektedir”.
Kampanya sonucu işçilerin ağırlıklı olarak benimsediği talepler arasında; iş sağlığı ve güvenliği kurullarının bütün işyerlerinde oluşturulması, bu kurullardaki işçi temsilcilerinin işten atılmasının yasaklanması, işyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanlarının ücretlerinin sendika ve meslek örgütlerinin denetimindeki bir devlet fonundan karşılanması, gerekli önlemleri almayan ve denetimleri engelleyen işverenlere ağır para ve hapis cezası verilmesi, ağır ve tehlikeli işlerdeki gece vardiyalarının yasaklanması gibi öneriler yer aldı.
Evet işçi ölümlerine sessiz kalmayalım!
15.11.2013 – YURT
