MUSTAFA SÖNMEZ: TURİZMDE ‘ESKİ NORMAL’ ÇOK ZOR (02. 05. 2020)

185

Hükümetin turizm sektörüne sunduğu formüllerle işletmelerin ayakta kalması zor. Erkene çekilmiş takvim ise pandeminin ömrünü uzatma riski taşıyor.



Koronavirüs salgınından tüm dünyada sivil havacılık ile birlikte en çok etkilenen sektör turizm oldu ve turizmde ‘eski normal’e dönülmesi bir hayli zaman alacağa benziyor. Bu konuda 2020’nin kayıp yıl olduğu üstünde birleşilmekle birlikte, izleyen yıllarda sektörün eski performansını yakalayıp yakalayamayacağı da önemli bir soru.
Küresel çapta 2019’da yaklaşık
[
, Asya ülkeleri ise yüzde 30 ile en büyük payları almıştı. Dolayısıyla pandeminin getirdiği olağanüstü daralma öncelikle turizm sektörünün bu iki coğrafyasında yer alan ülkeleri sert biçimde vuracak.
Dış hat uçuşları uzun süre karşılıklı olarak ağır denetimlere tabi tutulurken küresel üretim, ticaretin tümü bundan olumsuz etkilenecek. Bunun yanında aynı şey seyahat ve ülkeler arası turizm hareketlerini de olumsuz etkileyecek. Turizm sektörü için ne kadar teşvik edilip canlandırılmak istense de iç talebin sektöre can suyu olamayacağı biliniyor. Daha çok dış talebi dikkate alarak oluşturulmuş uçak, otel vb. tesis ölçekleri, kapasiteleri, iç taleple başa baş noktasını yakalayabilecek durumda değil. Bu nedenle sektörün iç talebe rağmen ağır zararlar yazması kaçınılmaz. Kaldı ki gelir ve iş kaybı yaşamışların iç talebini iştahlandırmak, yaşanmış travmayı aşmak epey zaman istiyor.
Türkiye’nin toplam istihdamında tek başına
[

katma değer vergisinin yüzde 1’e indirilmesi ise espri konusu oldu, çünkü tedbirin ardından uçuşlar yasaklandı. Bu uygulama, rejimin öngörüsüzlüğünün bir örneği olarak eleştirildi.
2019 itibarıyla Türkiye’yi ziyaret eden 45 milyona yakın yabancı ziyaretçinin sağladığı
[

ülkeleri aldı. Pandemiden ağır kayıplar veren bu ülkelerin seyahat kısıtlamalarını 2020 için kolay gevşetmeleri beklenmediği gibi, sütten ağzı yanmışlar olarak yoğurdu iyice üfleyerek yiyecekleri söylenebilir. Toplam ziyaretçi pazarında yüzde 23 payı olan Rusya ve öteki
[

şunları söyledi: “önemli olan mart-nisanda sayı yakalamak değil. Virüs riskinin azalmasından sonra rakamlar çok önemli. ‘
Dış ziyaretçi girişinin engellenmesinin de etkisiyle, mart ayı ortalarında başlayan sınırlamalarla
ziyaretçi girişleri oldukça sert düştü. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından açıklanan ziyaretçi
sayısı
1 milyon 5 bin olarak bildirildi. Bu, şubat ayına göre
yüzde
48’lik
düşüşe karşılık geliyor. Mart ayındaki sert düşüşün etkisiyle yılın ilk çeyreğinin ziyaretçi sayısı
5,6 milyonda kalırken
turizm geliri de ancak
4 milyar dolar oldu. Bu, geçen yılın ilk çeyreğinin ziyaretçi ve turizm gelirine göre sırasıyla yüzde 15 ve
yüzde
11 düşüş demek. Daha sert düşüşleri izleyen aylarda görebiliriz.
Bakan Ersoy iç turizmin ise mayıs sonunda başlayabileceğinin işaretini veriyor ve şöyle diyor: “Böyle giderse ve gidişatta sıkıntı yaşanmazsa mayıs ayı sonu itibarıyla iç trafik başlayacak. Kontrollü iç hat uçuşlarıyla turizm sezonu açılacak. Bir sertifikasyon kurulu oluşturduk ve konaklamanın kurallarını belirledik. Bu kurallara uymayı taahhüt edenlere sertifikasyon vereceğiz ve tatilciye ‘Buralara gidebilirsiniz’ diyeceğiz. Vaka açısından sıfır olan ülkelerle karşılıklı kapıları açabiliriz. “
Bakanlığın belirlediği
[