Uzun yıllardır bütçe dengesine ya da “mali disipline” özen göstererek özellikle dış yatırımcılara Türkiye vitrinini parlak gösteren AKP rejiminin bütçe vitrini iki yıldır tozlandı, camı çizildi. Milli gelirin ancak yüzde 1’i tutarında açık verilirken açık katlandı ve yüzde 2’ye çıktı, önlem alınmaz ise yüzde 3’lere çıkma ihtimali de var. Böylece, müzmin döviz bütçesi ya da ödemeler dengesi açığı, daha sık kullanılan deyimle
[
, Türkiye gibi ülkelerden biraz soğuttu. Tüm yerel paralar gibi Türk lirası da son haftalarda değer kaybetmeye başladı ve ABD dolarının fiyatı, ağustos sonunda 3,40 TL’ye kadar inmişken eylül sonunu 3. 55 TL’nin üstünde kapadı.
öte yandan, 25 Eylül’de Irak Kürt Bölgesi’nde yapılan bağımsızlık referandumunun gerilimi Türkiye’nin bölgesel risklerini biraz daha artırınca, dolar biraz daha yukarı yönlü hale geldi. Bu durum, iç dengelere gerekli ayarları vermeyi gerektirirken bütçe açığı özellikle ihmal edilmiyor.
27 Eylül’de AKP hükümetince açıklanan üç yıllık
[
“Ayrıca kurumların dağıtılmayan kar paylarından yüzde 1 oranında vergi tevkifatının yapılmasını öngörüyoruz. Şirketler, iki yıldan fazla elde tuttuğu gayrimenkulleri elden çıkarırsa yüzde 75 oranında kazanç istisnası var. Bu istisna oranını yüzde 50’ye düşüreceğiz. ” diye konuştu.
Vergi salma karşısında toplumun tepkisini nötralize etmenin yolu Maliye Bakanı tarafından “Savunma Sanayii Fonu’nu güçlendirmek” olarak ifade edildi. Jeopolitik riskler ve bu risklerin bütçede doğurduğu harcama ihtiyaçlarını karşılamak için de vergisel düzenlemeler yaptıklarına işaret eden Ağbal, torba kanun taslağında
[
net borç kullanım tutarına 37 milyar TL ekleniyor. Sonuçta, 2017 için öngörülen 47,5 milyar TL bütçe açığı, 89,2 milyar TL’ye genişletiliyor.
Bu ek borçlanma yetkisinin bir torba yasa ile yapılması
[
(TVF) kaynak aktarımını anlamak da mümkün görünüyor. Bir ticari kuruluş statüsüyle oluşturulan ve tam bir kapalı kutu gibi bir yılı aşkın süredir ne harcadığı, ne yaptığı bilinmeyen TVF’ye Hazine’den kaynak aktarmanın yolu bu torba yasa ile de açılmış bulunuyor.
2016’nın ikinci yarısında inişe geçen Türkiye ekonomisi üçüncü çeyrekte
[
işletmelerin faaliyet yılları tamamlandığında bütçeden karşılanacak.
İkincisi, 220 milyar TL ye yaklaşan
[
.
Bütçeyi, böyle olası bir deliği finansmana da hazırlama gereği yeni vergileri ve borçlanmaları gerekli kılıyor.
Fed’in 20 Eylül kararları sonrası sıcak paranın uzaklaşma eğilimleri, olası yangınlara karşı bütçenin su deposunu takviye etmeyi gerektiriyor. Bu da yeni vergi ve borçlanmaları zorunlu kılıyor.
Yeni vergi ve kamu maliyesi yüklerine toplumun nasıl tepki vereceği, bu yükün 2018 ve 2019’da yapılacak seçimlerde oy tercihlerini ne yönde etkileyeceği merak ediliyor elbette.
[kck]/section03. 10. 2017 – mustafasonmez. net
