TCMB küresel piyasalarda Covid-19 paniği sonrasındaki politika tepkileri nedeniyle tekrar faiz indirimi şansı dahi yakalayabilir. Bu nedenle, 2019’dan bu yana işleyen devridaim makinesinin çatırtıları henüz makinenin infilakıyla sonuçlanmayacak gibi duruyor.
Türkiye gibi ülkelerin küresel merkezlerdeki gelişmelere olan duyarlılığı son derece yüksek. Dolayısıyla siyasal iktisadi süreçleri değerlendirirken bu gelişmeleri göz önünde bulundurmak gerekli.
Son iki haftada gerçekleşenler 2019 yılını başlangıç olarak tarif edebileceğimiz yeni küresel finansal çevrim içindeki gelişmeleri hızlandırdı. Aynı günlerde Türkiye’nin döviz rezervlerindeki hızlı erime yeni bir heyecan dalgası yaratmıştı. Kamu mevduatları hariç net rezerv miktarında Şubat’ın
[
bir süre daha bizimle olacağını anlatmak istiyorum.
ŞUBAT SONUNDA NE OLDU?
Şubat ayının son günlerinde, ABD Borsası 2008-09 krizi sonrasındaki en kötü haftalık performansını sergiledi. Covid-19 kaynaklı bir şekilde
[
olan bu oran ve kötüleşen büyüme öngörüleri, karar alıcıları hızlı davranmaya itti. Şubat ayının sonunda uluslararası finansal sermaye güvenli limanlar bakınırken, Amerikan Merkez Bankası, Mart ayı olağan toplantısında
[
nedeniyle “geride bırakma” ifadesi abartılı bulunabilir; zaman kazanılmış olduğunu söylemek de uygun. Nihayetinde, kredi çekişli büyüme ve ithalat patlaması ile 2019’un son çeyreğinde kaydedilen büyüme sürdürülebilir bir nitelik arz etmiyor. Fakat, küresel konjonktür iktidarın zaman kazanmasına yardımcı oluyor. Hatta, TCMB küresel piyasalarda Covid-19 paniği sonrasındaki politika tepkileri nedeniyle tekrar faiz indirimi şansı dahi yakalayabilir. Bu nedenle, 2019’dan bu yana işleyen devridaim makinesinin çatırtıları henüz makinenin infilakıyla sonuçlanmayacak gibi duruyor.
Kurun yönetilmesini sağlayan ilginç mekanizma geçtiğimiz yılın Mart ayında belirginleşmişti. Karşımızdaki garipliği tarif etmeye çalışırken
[
. Finansman ihtiyacı da azaldığı için kur kontrol edilebildi. Geçerken değinmek gerekir ki, Türkiye’deki gözlemcilerin finansman sorunlarına ve demokrasi eksikliğine vurgu yaparken, böyle bir giriş olmuyormuşçasına kalem oynatmaları şaşırtıcı.
Sonuçta, bu mekanizma uzun süre devam ettirilemez gibi dursa da TCMB açık pozisyonu sürdürdü. İhracatçılardan alınan döviz ve Hazine borçlanmasıyla gelen tutarlara bakıldığında, 2019’da beklenenden
[
Yukarıdaki grafikte yükümlülükler hariç net rezervleri (kamu mevduatı ve altın dahil) görebiliyoruz. Durum İstanbul Belediye Başkanlığı seçiminin iptali sonrasındaki kadar dramatik görünmese de aradaki makasın devam ettiği açık. Rezervlerdeki hızlı erime Şubat’ın son haftasında bankalarla yapılan ve (Borsa İstanbul’daki takas piyasasından farklı olarak)
[
