ABD’de sürmekte olan Zarrab davası iç ve dış kamuoyunda nefes kesen bir dizi film gibi izlenirken 17-25 Aralık 2013’te üstü kapatılan rüşvet rezaleti bizzat Zarrab’ın itirafları ile yeniden sergileniyor. Zaman zaman dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’a dokunan bu itiraflara paralel olarak CHP’nin ortaya çıkardığı Erdoğan ailesinin yakınlarının Man Adası’ndaki off-shore hesaplarında açıklanması güç servetlerle ilgili haberlere de piyasadan pek tepki gelmedi. Yüzde 13’ün kıyısına gelen yüksek enflasyonla beraber yabancı yatırımcıda hızlı çıkış, dolayısıyla dövizde hızlı bir yükseliş olacak mıydı? Pek de olmadı. Kasım ayı başında 4 doların eşiğine gelen ve Merkez Bankası’nın bazı müdahaleleriyle yatışan döviz fiyatı onu tırmandıracak yeni olumsuz haberlerden fazla etkilenmemiş görünüyor ve bu, “acaba neden?” sorusunun sık sık sorulmasına yol açıyor.
Eldeki verilerden gidecek olursak, önemli tüketim ve yatırım kararları askıda durmakla beraber yabancı yatırımcıların çıkışı yoğun değil. Merkez Bankası’nın haftalık olarak yayımladığı Türkiye’deki
[
basamağını pek terk etmedi. Merkez Bankası’nın kısıtlı da olsa — yarım puan kadar — örtülü faiz artırması, daha anlamlı faiz artırabileceği sinyallerini yayması, bazı döviz yükümlülüğü olan firmalar için dolar kurunu sabitlemesi gibi önlemler, dövizdeki tırmanışı bir ölçüde yavaşlattı.
Doğrusunu söylemek gerekirse siyasette olduğu kadar ekonomide de deprem yaratması beklenen ABD’deki Zarrab davası ve Man Adası belgelerinin piyasalar tarafından okunma biçimi biraz farklı.
Piyasaların olayları okuma biçimi kamuoyu vicdanından, etik optiğinden görünen ile pek örtüşmüyor. Herkes iyi bilir ki yatırımcı, yani piyasa öncelikle kârına bakar. & 8239;Yolsuzluk, usulsüzlük, onu risk barometresini etkilediği kadar ilgilendirir.
ABD’deki Zarrab duruşmasında öne sürülen iddialar ve geçirilen isimler, olay örgüsü ve yapılan vurgular, şu ana kadar olanı biteni fiyatlamaya çalışan piyasada fiyatların olağan dışı artacağı kanısını uyandırmadı henüz. Elbette şimdilik. İfadeler değişebilir, seyir farklılaşabilir. Ne var ki piyasa için rüşvet, yolsuzluk, hatta yüksek enflasyon, “yeni haber” değil ve hepsi satın alınmış, fiyatlanmış durumda. Yeni haberler, yeni mesajlarla iş değişebilir tabii… Ama önce ortaya çıkması, uç vermesi gerek. Eldekiler fiyatlandı ve sonuçta Zarrab davasının ilk haftasında Türk Lirası cinsi 10 yıllık hazine tahvilinin bileşik faizi 85 baz puan aşağı kaydı. Yani tahvilde alım var. & 8239;Duruşma günü 3. 98’e koşan dolar/& 8239;TL kuru o haftayı 3. 92 ile kapadı. Türkiye tahvillerinin “kasko primi” olarak görülebilecek CDS, 200’ün altına indi.
özetle piyasa hem Zarrab hem Man Adası ile ilgili haberlerin yaratacağı türbülansları fiyatlamış durumda. Yeni türbülanslar olursa ancak o zaman yeniden fiyatlama olabilir.
Piyasaları artan enflasyon da pek etkilememiş gibi. & 8239;Merkez Bankası müdahalelerine rağmen iki ayda yüzde 13’e yakın artan dolar fiyatı, ayrıca dünya piyasalarında yükselişe geçen başta petrol olmak üzere emtia fiyatları, bunların ithalatçısı Türkiye’de hem tüketici hem de üretici fiyatlarını yukarı iten ana kaldıraç durumunda. Bunu
[
Yıllık fiyatlar petrol fiyatlarının da tırmanmasıyla en çok ulaştırma hizmetlerinde arttı ve yıllık bazda artışı yüzde 19’a yaklaştı. Gıda ve alkolsüz içeceklerde ise yıllık artış yüzde 15,8’i buldu. Yıllık artışlar çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 13,4’ü, ev eşyasında yüzde 12,9’u, sağlıkta yüzde 12,4’ü bulmuş durumda. Bunlar son 14 yılın en yüksek enflasyon rakamları.
Tüketici fiyatlarına etki eden sanayici-üretici fiyatları daha da ürkütücü.
[
. Döviz fiyatı ve dünya enerji fiyatlarındaki artış önce sanayici sonra tüketici fiyatlarını hızla tırmandırıyor. AKP enflasyonla baş edemiyor.
ücret, maaş enflasyon karşısında hızla eridi. Homurtular artacak.
Tüm
[
gibi gösterişli bir büyümeyi bulacak rüzgârı da arkasında hissederse faiz artırmayabilir. Ama bu kez de piyasalar faiz artırılmadığı için hayal kırıklığı duyup tekrar dolara yönelebilir ve aralık ayının ikinci yarısı yeni bir dolar tırmanışına sahne olabilir.
9 ARALIK 2017
– mustafasonmez. net
