Dünyanın en büyük şirketlerinden Volkswagen’in, arabaların karbon emisyonuna ilişkin verilerde sahtekarlık yaptığının ortaya çıkması şaşırtıcı oldu. Aslında şaşırtıcı olan, yolsuzluğun çok rafine yöntemlerinin geliştirildiği bir zamanda, vergi iadesi alabilmek için ihracatını yüksek gösteren tüccar, hatta peyniri hileli teraziyle tartan bakkal gibi kaba usullerin kullanılması olmalıydı.
Ortaya çıkan skandal bütün ekonomi çevrelerini ama doğal olarak en çok da Almanyayı etkiledi. Almanya’nın Ekonomi Bakanı Wolfgang Schauble bu durumu, dünya pazarında giderek artan açgözlülüğün bir sonucu olarak niteledi. “Bu aynı zamanda takdir edilme ve şöhret açlığı. Hayrete düşüyoruz ve her defasında nasıl sonuçlandığını görüyoruz” dedi.
“Açgözlülük” tanımlaması pek yabancı gelmiyor. 2008’de, krizin başladığı sıralarda çok tekrarlanmıştı bu laf. O zamana kadar adını bilmediğimiztoksik kağıtlar
” adının verildiği kriz patladıktan sonra öğrenilmişti.
Her şey anlaşıldığında konut fiyatları çoktan düşmüştü. Bankaların ve mortgage kuruluşlarının büyük risk aldığı ortaya çıktı. Konut fiyatları düştükçe ipotekler o kadar yüksek kaldı ki, kredileri ödeme gücü olanlar da ödememeye başladılar. Geri ödenemeyen krediler arttıkça bu kuruluşların sermayeleri erimeye başladı. Kimisi battı, kimisini de devlet kurtardı.
Amerika başta olmak üzere bütün dünyanın ekonomi çevreleri finans kuruluşlarının CEO’larını açgözlülükle suçladılar. Daha çok para kazanmak için tedbirsiz davrandıklarını ve bütün bir finans sistemini krize soktuklarını söylediler. O zamana kadar ekonomik krizlerin çıkışını güneşteki lekelere bağlayan bile çıkmıştı ama açgözlülük akla gelmemişti, değerli bir katkı oldu.
Aslında açgözlülük suçlamasını krizden önce, başka bir bağlamda, Enron skandalında da duymuştuk. ABD’nin en büyük yedinci şirketi olan
Volkswagen
‘in hisse senedi fiyatları düşüyor. Muhtemelen bir süre daha düşecek. Şirketin CEO’su istifa etti. Yönetimden birileri daha, belki de hepsi işten atılır. Yeni bir yönetim gelir. Seneye borsada şirket hisselerinin yükselmesi lazım, yoksa yeni yöneticilerin başına ne geleceği belli değil. Bakalım bunlar tokgözlü olmayı mı seçecek. (BD/HK)
kckp align=rn04. 10. 2015 – BİANETkck/bodyrnkck/html
